Dzisiejszy wpis będzie o 180° inny niż wszystkie do tej pory.
Dziś nie będę pisał o megazyskach lub o ponadprzeciętnych stopach zwrotu, ale o najczęściej popełnianych przeze mnie błędach oraz o ich przyczynach. To, co muszę przyznać na początku to fakt, że nie jestem idealnym Traderem. Mnie też zdarza się popełnić co jakiś czas błąd, którego skutkiem są niezarobione lub po prostu stracone pieniądze.
Zanim przejdę jednak do opisu tych błędów, zacznę od tego, że dawno temu to ja wziąłem pełną odpowiedzialność za swoje błędy. Co to oznacza? Obecnie przede wszystkim za nic nie obwiniam zachowania rynku lub jego uczestników, typu że wzrósł za mało lub spadł za dużo, za to, że nie dotknął mojego TP, albo uderzył w SL i zawrócił. Wg mnie rynek jest nieprzewidywalny i zawsze zrobi to, co ma zrobić, a ja jedynie mogę starać się na tym zarobić. Kolejna rzecz – wybieram brokerów, którzy przynajmniej mi nie przeszkadzają. Broker ma być neutralny, a moje niezarobione lub stracone pieniądze mają być efektem tylko działania moich strategii lub mojego zachowania. Listę polecanych przeze mnie brokerów możesz znaleźć tutaj.
Celem tego artykułu ma być przede wszystkim pokazanie, że każdy popełnia błędy, nie ma osób nieomylnych. Jeżeli u Ciebie też się takie pojawiają – nie przejmuj się. Ważniejsza od popełniania błędów jest reakcja na nie, bo to od niej zależy, czy błąd przemieni się tylko w epizod, o którym nie będziesz pamiętał za kilkanaście tygodni, czy może spowoduje efekt kuli śniegowej, który może nawet wyzerować Twoje konto.
I to tyle tytułem wstępu, teraz już zajmę się opisem błędów i ich przyczyn.
Pierwszą przyczyną najczęściej popełnianych przeze mnie błędów jest po prostu zwykła rutyna. W moim tradingu obecnie korzystam tylko z Systemów mających przewagę statystyczną. 90% z nich mam zamienionych w automaty (EA), które grają same, z mojej strony wymagany jest jedynie nadzór, czy wszystko działa prawidłowo lub jest potrzebna interwencja w sytuacjach ekstremalnych. Listę oferowanych przeze mnie obecnie EA możesz sprawdzić tutaj. Powoduje to czasami, że nie sprawdzam, czy wszystko jest ok. 🙂 Ostatni taki błąd popełniłem w kwietniu, nie sprawdziłem, czy EA postawiła prawidłowo zlecenie TP. Błąd ten kosztował mnie niezarobione 1800 PLN. System, którego dotyczył jest bardzo prostym, dla większości moich bardziej skomplikowanych Systemów mam stworzoną tzw. check-listę, coś na wzór check-list, jakie mają piloci w samolotach. Po tym zdarzeniu postanowiłem stworzyć taką listę dla każdego mojego Systemu. Generalnie check-listy są świetnym sposobem na eliminowanie większości popełnianych wielokrotnie błędów i Ciebie też zachęcam do ich tworzenia. Pewną ironią losu jest fakt, że tego typu błąd był pierwszym i jak na razie ostatnim, jaki popełniłem w tym roku, ale za to z konkretną konsekwencją. 😉
Kolejnym popełnianym przeze mnie błędem – i tu pewnie nie zaskoczę nikogo – to gra pod wpływem emocji.
Emocje są nieodzownym elementem człowieka. To one nas ukształtowały na przestrzeni milionów lat i zawsze w mniejszym lub większym stopniu będziemy pod ich wpływem. U mnie, jak u większości inwestorów włączają się najczęściej dwie najbardziej znane z nich, tj. chciwość i strach. 🙂 Tylko one kosztowały mnie w tym roku niezarobione lub stracone ok. 4000 PLN. Po latach inwestowania, wg mnie są tylko dwa sposoby, aby skutecznie je eliminować: pierwszy z nich to doświadczenie ich, aby wiedzieć jak je rozpoznać oraz jak przeciwdziałać. Drugi to wypracowanie sobie procedur, dodatkowo utrwalonych w formie pisemnej, które opisują, jak mamy się zachować w określonej sytuacji. Wierzcie mi, takie procedury naprawdę działają! Im mniej w tradingu przypadkowości i losowości, a im więcej przygotowanych procedur na pojawiające się sytuacje, tym mniej błędów!
Trzeci rodzaj błędów wynika u mnie z braku cierpliwości i zbyt dużej wiary we własne po części umiejętności. 🙂
Jak wspomniałem na początku, błędy popełnia każdy. To, co odróżnia bardziej doświadczonych inwestorów od tych początkujących lub takich, którzy zatrzymali się na pewnym poziomie rozwoju, to umiejętność wyciągania wniosków. Swego czasu byłem tak święcie przekonany o skuteczności Systemów, które tworzyłem, że wdrażałem je w swoim tradingu bez tzw. forward testów. Kosztowało mnie to często dość niemiłe rozczarowanie w postaci strat. Dzisiaj każdy nowy System, który tworzę, zanim zastosuję go na koncie realnym, pomimo dobrych wyników w back-testach, musi przejść tzw. forward-testy. Dopiero od ich rezultatów zależy, czy zastosuję go na koncie realnym. Dzięki takiemu podejściu, w tym roku udało mi się zaoszczędzić sporo pieniędzy. System, który zapowiadał się dobrze na testach, poległ na rynku, niemniej takie podejście wypracowałem sobie na podstawie moich wcześniejszych strat.
PS
Jeżeli chcesz być na bieżąco z nowymi informacjami, a nie jesteś jeszcze na mojej liście mailingowej, to kliknij poniżej i zapisz się na nią:
W razie pytań zapraszam do kontaktu.
Mail: robert (at) profittrader.pl
lub na Skype: smug.robert lub po prostu zadzwoń +48 698 668 336
Pozdrawiam
Robert Smug
